نزدیک به دو سال پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان و محروم شدن زنان از کار و تحصیل، یک نمایشگاه سه روزه در ولایت هرات جهت رشد و تقویت صنایع دستی زنان و حمایت از تولیدات داخلی بازرگانان افغانستان برگزار شده است.
در این نمایشگاه که روز پنج‌شنبه (۱۱ جوزا) افتتاح شد، حدود ۱۶۰ غرفه‌ی صنایع دستی و محصولات زراعتی برای به نمایش گذاشتن صنایع دستی و محصولات زراعتی گذاشته شده است که از این میان ۶۰ غرفه‌ی آن مربوط به زنان است. زنان تجارت‌پیشه از ولایت‌های هرات، بادغیس، فراه، نیمروز، ننگرهار، بلخ، قندها و کاپیسا در این نمایشگاه اشتراک کرده‌اند.
طالبان به دنبال تصرف کابل، قواعد سخت‌گیرانه‌ای را برای محدودکردن زنان وضع کرده‌اند و اجازه‌ی کار و تحصیل را به آنان نمی‌دهند. هرچند این گروه مدعی است که منع زنان و دختران از تحصیل موقتی است، اما در عمل طی نزدیک به دو سال گذشته اقدامی در راستای از سرگیری دوباره فعالیت مکاتب و دانشگاه‌ها برای دختران و زنان انجام نشده است.
بسته بودن مکاتب و دانشگاه‌ها به‌روی زنان و دختران آنان را به سمت فعالیت‌های بازرگانی و صنایع دستی تشویق کرده است و چنانچه در نمایشگاه سه روزه در هرات دیده می‌شود، آنان در این نمایشگاه صنایع دستی خود را به نمایش گذاشته و خواهان حمایت بیشتر اند.
در این نمایشگاه صنایع دستی زنان، مواد خوراکه، انواع شیرینی‌ها، زیورآلات، لباس افغانی، انواع ترشی، زعفران، عسل، میوه‌های خشک و انواع وسایل تزئینی دست‌ساز زنان به نمایش گذاشته شده است.
از مکتب به کارگاه
به دنبال بسته شدن مکاتب و دانشگاه‌ها به‌روی دختران و محدودیت کار زنان، شماری از دختران دانش‌آموز و دانشجو به کار در خیاطی، ترشی‌سازی و دیگر کارهای بازرگانی رو آورده‌اند. شماری از این دختران می‌گویند که پس از بسته شدن مکاتب و دانشگاه‌ها، مجبور شده‌اند که به کار در کارگاه‌های تجاری روی بیاورند و در برخی موارد این کار برای آنان طاقت‌فرسا است.
زهرا (مستعار) پس از بسته شدن مکاتب دخترانه در یک کارگاه شیرینی‌پزی کار می‌کند. او با اشاره به بسته‌بودن مکاتب و مشکلات دختران در این خصوص می‌گوید: «تمام مکتب‌ها بسته است. دختران ناامید از همه چیز شدند. امید داریم که حضور زنان هم زیاد شود و بیایند از ما خرید کنند.»
زرغونه (مستعار)، دانشجوی دانشکده زراعت در دانشگاه هرات نیز پس از بسته‌شدن دانشگاه به‌روی دختران، به تجارت روی آورده است. او گفت: «امروز آمدیم که در این نمایشگاه اشتراک کنیم. از روی مجبوری من شروع به کار تجارت کردم. البته تجارت هم نیست در یک کارگاه خیاطی به‌عنوان شاگرد کار می‌کنم. امیدوارم که من هم خیاطی یاد بگیرم.»
او به نمایشگاه سه روزه‌ای که در هرات برگزار شده است، امید بسته تا زنان بیایند از تولیدات آنان خرید کنند. این کار هم باعث رونق کار او می‌شود و هم تشویقی است برای زنان دیگر که در این عرصه کار می‌کنند.
کبرا (مستعار)، دانشجوی یکی از دانشگاه‌های خصوصی در هرات نیز با شماری از هم‌صنفی‌های خود کار و بار تولید ترشی راه‌اندازی کرده است. او می‌گوید پدرش با وصف وضعیت بد اقتصادی‌اش، او را با تمام امید به دانشگاه روان کرده بود تا در آنجا در یکی از رشته‌های پزشکی درس بخواند. او گفت حالا مجبور است کار کند. او گفت: «از پول شخصی خود ما چهار نفر باهم جمع شدیم و شروع به تولید ترشی‌جات و مربا کردیم. امیدواریم که مورد حمایت قرار گیریم و زنان بیایند خریداری کنند تا این‌که ما هم ناامید نشویم.»
از اداره به کارخانه
طالبان علاوه بر منع دختران از مکتب و دانشگاه، برای زنان محدودیت سفر بدون محرم شرعی را نیز وضع کرده‌اند. رهبر این گروه همچنان اشتغال زنان در سازمان‌های غیردولتی داخلی و خارجی را نیز منع کرده است. حتا زنان از کار در نمایندگی سازمان ملل در افغانستان نیز منع شده‌اند.
براساس گزارش سازمان بین‌المللی کار، اشتغال زنان در افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان از ربع دوم سال ۲۰۲۱ تا ربع چهارم سال ۲۰۲۲ میلادی، ۲۵ درصد کاهش یافته است. رقم دقیق زنانی که بیکار شده‌اند روشن نیست، اما براساس آمارهای سالنامه‌ی ۱۳۹۹ اداره‌ی احصاییه و معلومات، از مجموع ۴۱۴ هزار و ۹۰۲ کارمند خدمات ملکی در دولت پیشین افغانستان، ۱۰۶ هزار و ۸۶۹ نفر یا ۲۶ درصد آنان را زنان تشکیل می‌دادند. اکنون قریب به اکثر این زنان شغل خود را از دست داده‌اند.
رعنا رضایی (مستعار) که کارمند یکی از ادارات دولتی بوده است، اکنون خیاطی می‌کند. او می‌گوید با به قدرت رسیدن طالبان تا مدتی معاش خود را دریافت می‌کرد، اما پس از آن‌که از سوی طالبان از حاضری منفک شد، دیگر معاش دریافت نکرده است. او می‌گوید حالا به کار صنایع دستی و دوخت و دوز لباس گَند افغانی روی آورده است.
او با بیان این‌که تنها نان‌آور خانواده‌اش بوده و اکنون در وضعیت بد اقتصادی به‌سر می‌برد، گفت که برگزاری نمایشگاه‌ها می‌تواند به زنانی مانند او کمک کند تا بتوانند صنایع دستی خود را به نمایش و فروش بگذارند. او افزود: «خودم شاغل بودم تا مدتی به دولت جمهوریت کار کردم و معاش خیلی خوبی هم داشتم. متأسفانه پس از این‌که طالبان آمدند، من بیکار شدم و تا یک مدتی معاش دریافت کردم، اما پس از آن طالبان من را منفک کردند، فعلا به همین کار تجاری روی آوردم. امیدوارم طالبان این را هم از من نگیرند تا این‌که حداقل از این طریق بتوانم کارم را انجام دهم و خرج خانواده را در بیارم.»
حمایت از تجارت زنان
حکومت پیشین افغانستان و نهادهای مختلف برای حمایت از تجارت زنان برنامه‌های زیادی را روی دست داشت. اما اکنون برنامه‌های حمایتی مشخصی از سوی حکومت سرپرست طالبان برای حمایت از تجارت زنان وجود ندارد. با این هم مسئولان اتاق تجارت زنان در زون غرب افغانستان می‌گویند که هدف از برگزاری نمایشگاه سه روزه در هرات حمایت از صنایع دستی و محصولات زراعتی زنان بازرگان است.
صادقه صادق‌یار، معاون اتاق‌های تجارت زنان در زون غرب می‌گوید که اتاق تجارت زنان در تلاش حمایت زنان است و آنان برنامه‌های متعددی برای رشد و ظرفیت‌سازی زنان در هرات و زون غرب در دست دارند. خانم صادق‌یار می‌افزاید که این اتاق در نظر دارد تجارت زنان را در بیرون از هرات و کشور نیز گسترش دهد.
مقام‌های طالبان نیز می‌گویند که از بازرگانان، به‌شمول بازرگانان زن، حمایت می‌کنند. محمدزبیر دین‌پرور، معین وزارت صنعت و تجارت حکومت سرپرست طالبان می‌گوید که آنان زنان را از کار و تحصیل محروم نکرده‌اند و قرار است که به‌زودی تحصیل دختران تحت یک چهارچوبی آغاز گردد. او افزود: «قسمی که به شما معلوم است امارت اسلامی مخالف کار خانم‌ها و زنان نیست و نبوده، باز مخالف درس تعلیم هم نیست.»
با وصف این گفته‌ها اما رهبر طالبان فرامین و احکام سخت‌گیرانه‌ای را برای محدودکردن زنان در جامعه صادر کرده است. براساس فرامین رهبر طالبان، زنان در حال حاضر از کار در بیرون از خانه، سفر بدون محرم، رفتن به مراکز آموزشی، مکتب و دانشگاه منع شده‌اند. موضوعی که یکی از موارد جدی اختلاف میان طالبان و جامعه‌ی بین‌المللی است.
The post از صنف و اداره به کارخانه؛ زنانی که به صنایع دستی و تجارت امید بسته‌اند appeared first on اطلاعات روز.
Source link